Fatih Sultan Mehmet 1453’de İstanbul’u aldıktan sonra Ermenilerin Bursa’daki ruhani başkanı Hovakim’i İstanbul’a getirmiş ve 1461’de yayınladığı bir Fermanla Ermeni patrikliğini kurmuştur. Yavuz Sultan Selim’in 1514-1516’da Güney Kafkasya ve Doğu Anadolu’yu Fethetmesiyle buradaki Ermeniler de aynı cemaat bünyesinde alınarak İstanbul patrikliğine bağlanmıştır[1].
“Ermeni Patriği Nerses 1876 yılında Vatandaşlık Meclisi Şurası’na sunduğu mektubunda, “Şayet günümüze kadar Ermeni milleti, millet olarak korunduysa ve inancını, kilisesini, dilini, tarihi ve kültürel değerlerini koruyorsa, tüm bunlar Türk hükümetinin, ermeni milletine gösterdiği koruma, yardım ve hayırseverlik sayesindedir. Kader, Ermenileri Türklere bağışlamıştır. Bundan dolayı Ermeniler, devletin savaş ve ağır sınav günlerinde buna kayıtsızca davranamaz aksine her zaman oldukları gibi ona yardım etmek zorundadırlar” demiştir. Görüldüğü gibi Patrik Nersa, Ermenilerin Osmanlı yönetiminde sahip oldukları haklar sayesinde benlikleri muhafaza ettiklerini belirtmektedir”[2].
[1] Koçaş, s. 87.
[2] Koçaş, s. 89.